thumbnail_1606798182014 (1).jpg

1606798182014 (1).jpg

Üzərliktəpə yaşayış yeri

small_aghdam-p5-01.jpg

thumbnail_aghdam-p5-01.jpg

aghdam-p5-01.jpg

Ağdam rayonunun Xaçın Türbətli kəndində Elxanilər dövrünə aid xatirə memarlığının dəyərli bir abidəsi qalmışdır. Xalq arasında «Sarı Musa türbəsi » adlanan bu abidənin interyerində, giriş qapısının üstündəki kitabəsində bildirilir: “Ulu Allahın rəhminə möhtac, mərhum Qutlu Xacə Musa oğlunun bu imarəti ustad Şahbənzərin əməlidir”. Bu daş kitabəyə görə türbənin inşası 15 iyul 1314-cü ildə tamamlanmışdır. Görünür, Azərbaycanın o dövrdəki Xaçın vilayətinin nüfuzlu şəxsi olmuş Qutlu Xacə Musa oğlunun məzarı üstündə ucaldılmış türbə ziyarət kimi məşhurlaşmış, həmin ərazidə mövcud olan kənd Xaçın Türbətli adlandırılmışdır. Qutlu Xacə Musa oğlu türbəsi Azərbaycanın qülləvari türbələri üçün səciyyəvi olan dinamik həcm kompozisiyasına malikdir. Ancaq bu abidənin istər inşaat texnikasında, istərsə də detallarının bədii-plastik həllində Aran memarlığının, özəlliklə də Qarabağ memarlığının fərqli xüsusiyyətləri əks olunmuşdur. Qutlu Xacə Musa oğlu türbəsinin alt sərdabə və üst kameradan ibarət ikiqatlı quruluşu var.
1993-cü ildə Ağdamın işğalından sonra ermənilər türbədəki divar rəsmlərini və divar daşları üzərindəki yazıları pozub yerinə kiçik xaç şəkilləri və erməni yazıları həkk ediblər.
20 noyabr 2020-ci ildə Ağdam rayonunun işğaldan azad edilməsi nəticəsində Qutlu Musa türbəsi də işğaldan qurtulmuşdur.

large_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

medium_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

small_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

thumbnail_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

Qutlu Xacə Musa oğlu türbəsi

large_Böyük qayıdışdan sonra.png

medium_Böyük qayıdışdan sonra.png

small_Böyük qayıdışdan sonra.png

thumbnail_Böyük qayıdışdan sonra.png

Böyük qayıdışdan sonra.png

medium_İşğaldan əvvəl.jpeg

small_İşğaldan əvvəl.jpeg

thumbnail_İşğaldan əvvəl.jpeg

İşğaldan əvvəl.jpeg

 X.Natəvanın evi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi (inventar № 342, tarixi- XVIII əsr)  dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Xurşidbanu Natəvanın evi Şuşanın ilkin inşa edilmiş mülklərindən biridir. Sifarişçisi Xan qızı olan sarayın tikilmə tarixi və kim tərəfindən inşa olunduğu haqqında dəqiq məlumat yoxdur. XIX əsrə aid olunur. Saray böyük bir ərazini əhatə edən həyətdən ibarətdir. Bu həyətdə Natəvanın özünün evi, ata mülkü Mehdiqulu xanın imarəti, böyük buzxana, boyuk düzbucaqlı formada hovuz və muxtəlif xidməti tikililər olmuşdur.
Xurşidbanu ailənin yeganə övladı, həm də Qarabağ xanlığının sоnuncu vərəsəsi оlduğu ücün оnu sarayda “Durru yeкta” (Təк inci), el arasında isə “Xan qızı” cağırırdılar. Zəmanəsinin görkəmli şəxsiyyətlərindən olub, təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Zaqafqaziyada xeyirxahlığı və mesenatlığı ilə tanınmışdı. O, kasıblara əl tutmuş, Şuşaya su cəkdirmişdi. Cəkdirdiyi bulaq “Xan qızı bulağı”adı ilə məşhur idi. 
Xurşidbanu Natəvan 1897-ci il oktyabrın 1-də vəfat etmişdir və məzarı Ağdamın “İmarət” qəbiristanlığındadır. Təssüflə qeyd etmək yerinə düşər ki, “Xan qızı”nın məzarı da məhv edilərək erməni vandalizminin qurbanına çevrilmişdir.
Sovet donəmində Bülbülün təşəbbüsü ilə Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarlığının 10 oktyabr 1932-ci il tarixli Qərarına əsasən rəsmi olaraq Şuşa Musiqi Məktəbi yaradılmışdır (bu həm də Azərbaycanda yaradılan ilk uşaq musiqi məktəbi idi). Məktəb Xan qızı Natəvanın evi olmuş binada fəaliyyətə başlamışdır. Ata mülkünün binasında isə uşaq sanatoriyası yerləşdirilmişdir. 1987-ci ildə musiqi məktəbi digər binaya köcürülərək binada bərpa işləri aparıldıqdan sonra Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin filialı olan Xurşidbanu Natəvanın evi ev-muzeyi kimi fəaliyyətə başlamışdır. 
8 may 1992-ci ildə Şuşa şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunduqdan sonra saray kompleksi də dağıntıya məruz qalmışdır.
Bu abidə iki evdən ibarətdir ki, hazırda hər iki evin yalnız divarlarının bir hissəsi qalmışdır. İşğaldan sonra ermənilər tərəfindən dam örtüyü tamamilə, eləcə də divarlarının bir hissəsi uçurulmuş, tikililərin hər ikisinin ilkin görkəminə ciddi xələl dəymişdir.

large_İşğaldan sonra.jpeg

medium_İşğaldan sonra.jpeg

small_İşğaldan sonra.jpeg

thumbnail_İşğaldan sonra.jpeg

İşğaldan sonra.jpeg

X.Natəvanın evi

Kəlbəcər rayonunun Vəng kəndi ərazisində, Tərtərçayın sol sahilində yerləşən Xudavəng, ya da Dədəvəng kompleksi Azərbaycanın xristian memarlığının ən iri və ən gözəl abidələrindən biridir.
Əfsanəyə görə Qafqazda ilk xristian missioneri olmuş apostol Faddey-Dədə bu kompleksdə dəfn olunmuşdur. Ona görə Xudavəng kompleksinin təməlinin IV əsrdə qoyulduğu ehtimal olunur.
Kompleksdə əsas inşaat işləri XIII əsrdə Alban knyazı Vaxtanqın zamanında aparılmışdır. Monastır kompleksinin tərkibində indi iyirmidən çox tikili və tikili qalıqları vardır. Kompleksin baş kilsəsini 1214-cü ildə knyaz Vaxtanqın arvadı Arzu xatun tikdirmişdir. Uca günbəzi və əzəmətli həcmi ilə bütün kompleksin dominantı olan Arzu xatun məbədi Qafqaz Albaniyasının xristian memarlığının şah əsərlərindəndir. Ehtimal edilir ki, kilsənin interyerindəki freskaları Arzu xatun və onun qızları işləmişlər.
Kilsənin qərb və şimal baştağları daş üzərində incə oyma naxışlarla bəzədilib. Kompleksin əsas dini hissəsi plan və kompozisiyası ilə fərqlənən bir-birinə bitişik 7 həcmdən ibarətdir.
Kompleksin əsas binası Böyük Həsən kilsəsidir. Dini binalardan cənubda isə, yamacda mülki tikililər, eləcə də saray, yaşayış və təsərrüfat binaları yerləşir. Kompleksə daxil olan binalar çoxəsrlik inşaat mədəniyyətini, orta əsr Azərbaycan xristian memarlığının müxtəlif tiplərini dolğun nümayiş etdirir. Xudavəng monastır kompleksində çoxlu inşaat kitabələri və yazılar qalmışdır. Onlarda göstərilən bir sıra adlar: Arzu xatun, Tursun, Seyti, Hasan, Avaq, Şəms, Altun, Ağbux, Qaragöz və s. bu abidəni ucaldanların etnik mənsubiyyətinin — türklüyünün dəqiq göstəricilərindən biri sayılmalıdır. Bu abidənin çoxsaylı oyma daş bəzəklərində Azərbaycanın müsəlman memarlığı ilə birbaşa bağlılıq da aydın hiss olunur.
İşğal dövründə alban Xudavəng monastır kompleksini erməni tədqiqatçıları erməni abidəsi kimi təqdim etməyə çalışmışlar. 25 noyabr 2020-ci ildə kənd işğaldan azad edilmişdir.



small_xuda.webp

thumbnail_xuda.webp

xuda.webp

Xudavəng monastrı

small_İşğaldan əvvəl (5).jpg

thumbnail_İşğaldan əvvəl (5).jpg

İşğaldan əvvəl (5).jpg

11 tağlı Xudafərin körpüsü (inventar №12, XI-XII əsrlər) və 15 tağlı Xudafərin körpüsü (inventar №13, XIII əsr) Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə dünya əhəmiyyətli memarlıq abidələrinin siyahısına salınmışdır.
Tikilmə tarixinə görə dövrünün ən əzəmətli mühəndis qurğularından olan Xudafərin körpüləri Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında yerləşən möhtəşəm tarixi abidədir. Makedoniyalı İsgəndər, Elxani hökmdarı Hülakü xan və Şah İsmayılın rəhbərliyi ilə Qızılbaşlar öz yürüşləri zamanı bu körpülərdən istifadə etmişdir.
Transkontinental yollar, o sıradan Böyük ipək Yolu üzərində olduğundan Xudafərin körpüləri yüzillər boyu yalnız ölkədaxili və ölkələrarası əlaqələrdə deyil, qitələrarası münasibətlərin, həmçinin ticarət yolu kimi də əhəmiyyətli rol oynamışdır. Müxtəlif çağlarda ayrı-ayrı xalqların və qüvvələrin miqrasiyasını istiqamətləndirən Xudafərin körpüləri Yaxın və Orta Şərq regionunun həm ən əzəmətli, həm də ən məşhur körpülərindən sayılır.
Araz çayı üzərində tikilmiş 15 aşırımlı körpü antik dövrdə inşa edilmiş körpünün dayaqları üstündə qurulmuşdur. Coğrafi mövqeyinin əlverişli olması, yəni sahillərin daha yaxın olaraq sal qayalarla əhatələnməsi burada körpünün tikilməsinə şərait yaratmışdır.
         15 aşırımlı körpünün tağları bişmiş kərpicdən yığılsa da, doldurucu kimi çay daşından istifadə edilmişdir. Dayaqlar sərt qayanın üstündə qoyulduğundan aşırımların ölçülərində fərq vardır. 15 aşırımlı körpüdən 750 metrə qədər məsafədə yerləşən, Elxanilər dövründə (XIII əsrdə) tikilmiş 11 aşırımlı körpü daha əzəmətli görünür. Körpü tikinti materialı kimi yonulmuş sal qaya daşından inşa edilmişdir. Burada da dayaqlar çayın içərisindəki qayaların üstündə tikilmişdir. 
    


large_İşğaldan sonra (2).jpg

medium_İşğaldan sonra (2).jpg

small_İşğaldan sonra (2).jpg

thumbnail_İşğaldan sonra (2).jpg

İşğaldan sonra (2).jpg

Xudafərin körpüləri

Dünya Əhəmiyyətli

large_IMG_0142-min.JPG

medium_IMG_0142-min.JPG

small_IMG_0142-min.JPG

thumbnail_IMG_0142-min.JPG

IMG_0142-min.JPG

Y.V.Çəmənzəminlinin evi

Kəlbəcər rayonunda olan dağ qalaları içərisində ən əzəmətlisi Lev qalasıdır. Qala Qanlıkənd kəndi ərazisində Lev çayının sağ sahilindən 600 metrə yaxın məsafədə meşəli uca dağ belində salınmışdır. Üç tərəfdən sıldırım qaya və uçurumlarla əhatə olunmuş qalanın uzunsov, dağ relyefinə uyğun mürəkkəb plan quruluşu var. Yalnız şimal-qərb tərəfdəki dar cığırla qalanın şimal-şərq ucundakı tək giriş qapısına qalxmaq olur. Qalanın içərisinin uzunluğu 90 metrə yaxın, eni 3,5 -4,0 metr arasındadır. Onun içqalası qala ərazisinin hündür cənub-qərb küncündə yerləşir. Qalanın divarları bir neçə yarımdairəvi bürclə möhkəmləndirilmişdir. Tək qala qapısı isə iki dairəvi bürc arasında yerləşir. Qala divarlarının orta qalınlığı 1,3 metrdir. Qala içərisində tikinti xarabalıqları, qaya içində qazılmış su tutarları, ərzaq yerləşgələri və s. qalmışdır. Lev qalası çevrəsindəki dağlarda mövcud olan gözətçi qüllə və kiçik peyk qalalar sisteminə daxil idi. Bu dağlardan biri onun zirvəsində olan qalanın funksiyasına uyğun adını saxlamışdır — Qaravul dağı. Qaravul dağından isə başqa bir qala- Comərd qalası görünür. Lev qalası XIII—XIV yüzilliklərin abidəsidir. Kənd 25 noyabr 2020-ci ildə erməni işğalından azad edilmişdir.

small_kalbajar-p5-03 (1).jpg

thumbnail_kalbajar-p5-03 (1).jpg

kalbajar-p5-03 (1).jpg

Lex Qalası

small_kalbajar-p3-01.jpg

thumbnail_kalbajar-p3-01.jpg

kalbajar-p3-01.jpg

Kəlbəcər rayonu İstisu mineral ehtiyatı və "İstisu" sanatoriyası ilə dünyada tanınıb. İstisu sanatoriyası Kəlbəcərin qərb hissəsində – silsilə dağ yamaclarında yerləşir. İstisu mineral bulaqları 1138-ci ildə güclü zəlzələ zamanı yerin qabarması, çatlaması nəticəsində əmələ gəlib.
İstisuda müalicə-istirahət zonasının yaranması Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra 1925-ci ildən Azərbaycan hökumətinin diqqət mərkəzində olmuşdur.
Kəlbəcərdəki İstisuyun kimyəvi analizi ilk dəfə 1927-ci ildə aparılıb. Kurort tikililəri isə 1920-ci illərin sonlarından inşa edilməyə başlanmışdır. 1951-ci ildə Yuxarı İstisuda vannalar və kurort xəstəxanası, mehmanxana tikilmişdir.
Sanatoriya 1993-cü il aprel ayına – Kəlbəcərin Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilməsinə qədər fəaliyyət göstərmişdi. 25 noyabr 2020-ci ildə Kəlbəcər rayonu erməni işğalından azad edilmişdir.

small_600px-Djermadjur,_2014.07.29_-_panoramio.jpg

thumbnail_600px-Djermadjur,_2014.07.29_-_panoramio.jpg

600px-Djermadjur,_2014.07.29_-_panoramio.jpg

İstisu

medium_d1.jpg

small_d1.jpg

thumbnail_d1.jpg

d1.jpg

large_mehmandarov_berpa.jpg

medium_mehmandarov_berpa.jpg

small_mehmandarov_berpa.jpg

thumbnail_mehmandarov_berpa.jpg

mehmandarov_berpa.jpg

Mehmandarovların evi — Şuşa şəhərində yerləşən saray tipli tarixi yaşayış kompleksi. Azərbaycanın XVIII əsr mülki memarlığının ən maraqlı nümunələrinən biridir. Vaxtilə Mehmandarovlar ailəsinə məxsus olmuş yaşayış kompleksinə Böyük yaşayış binası, Kiçik yaşayış binası və ailə məscidi daxildir. Kompleks daş divarlarla əhatələnmişdir. Mehmandarvların böyük yaşayış binası sovet dönəmində Şuşa Şəhər Xəstəxanası kimi fəaliyyət göstərmişdir. İşğaldan sonra böyük bina tamamilə dağıdılmışdır. Mehmandarovların kiçik yaşayış binası isə hal-hazırda işğalçılar tərəfindən Şuşa Tarix Muzeyi kimi fəaliyyət göstərir. Kompleks ərazisindəki məscid həm də məhəllə məscidi funksiyasını yerinə yetirmişdir. Hal-hazırda işğalçılar tərəfindən məscid Geologiya Muzeyinə çevrilmişdir.

medium_mehmanev.jpg

small_mehmanev.jpg

thumbnail_mehmanev.jpg

mehmanev.jpg

Mehmandarovların evi

large_IMG_0319-min.JPG

medium_IMG_0319-min.JPG

small_IMG_0319-min.JPG

thumbnail_IMG_0319-min.JPG

IMG_0319-min.JPG

Firudin bəyin evi

medium_ikimertebe_karvansara_berpa.jpg

small_ikimertebe_karvansara_berpa.jpg

thumbnail_ikimertebe_karvansara_berpa.jpg

ikimertebe_karvansara_berpa.jpg

large_DSC_2316.JPG

medium_DSC_2316.JPG

small_DSC_2316.JPG

thumbnail_DSC_2316.JPG

DSC_2316.JPG

İkimərtəbəli karvansara

large_IMG_20201203_134207 (1).jpg

medium_IMG_20201203_134207 (1).jpg

small_IMG_20201203_134207 (1).jpg

thumbnail_IMG_20201203_134207 (1).jpg

IMG_20201203_134207 (1).jpg

Məbəd

Cümə məscidi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli
132 nömrəli Qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi (inventar № 202, tarixi- 1868-ci il)
dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Bölgə mühüm ticarət mərkəzinə çevrildiyi zaman Ağdam şəhərində Qarabağın XIX əsr
dini memarlığının monumental örnəklərindən biri inşa edilmişdir. Ağdamın cümə məscidi olan bu
abidəni 1868-1870-ci illərdə bu dövr Qarabağ memarlığının aparıcı sənətkarı memar Kərbəlayi
Səfi Xan Qarabaği ucaltmışdır.
Ağdam cümə məscidinin ibadət salonunun planının əsasını ortasında dörd sütun olan
ənənəvi kvadrat forma təşkil edir. Kvadratın şərq və qərb tərəflərinin hər birində qurulmuş üç
dərin taxça sırası salonun sahəsini genişləndirərək ona düzbucaqlı forma vermişdir. İbadət
salonunun cənub divarının ortasında uca mehrab tağçası quraşdırılmışdır.
Yan tağçaların üstü interyerə yönələn eyvan şəklində olub qadınların ibadəti üçün
nəzərdə tutulmuşdur. İbadət salonu yan eyvanların ortalarında və mehrab tağçasının yanlarında
olan pəncərələrdən işıqlanır. İbadət salonunun interyer tərtibatı çox ciddi olub kamil tektonik
quruluşun bədii effekti ilə diqqəti cəlb edir. Sadə bəzəkli mehrab tağçasının üzərindəki kitabədə
dekor ustasının adı (mərhum Kərbəlayi Nəqqaş Təbrizinin oğlu ustad Məhəmməd
NəqqaşTəbrizi) və təmir tarixi (hicri 1331, miladi 1913-cu il) yazılmışdır.
Məscid Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edildikdən bir müddət sonra
yandırılmış, daxili və xarici divarları üzərində müxtəlif ifadələr və sözlər yazılmışdır. Bir müddət
məscidin ibadət zalında və yardımçı otaqlarında mal-qara və donuz saxlanılmışdır.
Dini ibadət məkanına qarşı həyata keçirilmiş bu vandal münasibət Ermənistan
Respublikasının bəşəri dəyərlərə hörmətsiz yanaşdığını bir daha göstərir.

thumbnail_1606303702645 (1).jpg

1606303702645 (1).jpg

Ağdam cümə məscidi

thumbnail_340px-Askeran_Fortress_(increased_contrast).jpg

340px-Askeran_Fortress_(increased_contrast).jpg

large_Ասկերանի_մայրաբերդ16.jfif

medium_Ասկերանի_մայրաբերդ16.jfif

small_Ասկերանի_մայրաբերդ16.jfif

thumbnail_Ասկերանի_մայրաբերդ16.jfif

Ասկերանի_մայրաբերդ16.jfif

Əsgəran qalası

large_IMG_0488-min.JPG

medium_IMG_0488-min.JPG

small_IMG_0488-min.JPG

thumbnail_IMG_0488-min.JPG

IMG_0488-min.JPG

Ə.Haqverdiyevin evi

small_lachin-p1-03.jpg

thumbnail_lachin-p1-03.jpg

lachin-p1-03.jpg

Laçın rayonunun Cicimli kəndi yaxınlığında geniş məzarlıq içərisində iki türbə yanaşı ucalır. Onlardan tarixən qədim olan Məlik Əjdər türbəsinin içərisi dairəvi, bayır tərəfdən isə səkkizbucaqlı formadadır.
Türbəyə düzbucaqlı aşırımı olan giriş qapısı korpusun şimal üzündə yerləşir. Qapı gözünün üstü sivri tağ forması verilmiş bütöv bir arxitrav daş ilə örtülmüşdür. Onun haşiyəsi içərisində yonma atlı fiqurun izləri müşahidə olunur. Abidənin bir sıra detalları Qubadlının Dəmirçilər kəndindəki türbələrdə işlədilmiş detallarla eynidir. Üstündə inşaat kitabəsi və naxışlı səthlər yoxdur. Araşdırıcılar Cicimli türbəsinin XII—XIII əsrlərdə tikildiyini ehtimal edirlər. Bu abidənin XIII əsrin sonlarında — Elxanilər çağında inşa edildiyi daha inandırıcı görünür.
El arasında “Kar günbəz” adlanan ikinci Cicimli türbəsi içəridən xaçvarı, bayır tərəfdən isə kvadrat şəkillidir. Bu abidənin XVII əsrdə inşa edildiyi ehtimal olunur.
1 dekabr 2020-ci ildə kənd işğaldan azad edilmişdir.

large_lachin-p1-02.jpg

medium_lachin-p1-02.jpg

small_lachin-p1-02.jpg

thumbnail_lachin-p1-02.jpg

lachin-p1-02.jpg

Cicimli kəndinin türbələri

large_IMG_9470-min.JPG

medium_IMG_9470-min.JPG

small_IMG_9470-min.JPG

thumbnail_IMG_9470-min.JPG

IMG_9470-min.JPG

Qara Böyük Xanım bürcü

large_IMG_9920-min.JPG

medium_IMG_9920-min.JPG

small_IMG_9920-min.JPG

thumbnail_IMG_9920-min.JPG

IMG_9920-min.JPG

İbrahim xanın bürcü

small_Böyük qayıdışdan sonra.jpg

thumbnail_Böyük qayıdışdan sonra.jpg

Böyük qayıdışdan sonra.jpg

medium_İşğaldan əvvəl (2).jpeg

small_İşğaldan əvvəl (2).jpeg

thumbnail_İşğaldan əvvəl (2).jpeg

İşğaldan əvvəl (2).jpeg

large_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

medium_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

small_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

thumbnail_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

M.P.Vaqifin türbəsi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi (inventar № 367, tarixi- XX əsr)  dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Molla Pənah Vaqifin muzey məqbərə kompleksinin inşasına  memar A.V.Salamzadə və E.İ Kanukovun  layihəsi əsasında 1977-ci ildə başlanılmışdır. Kompleksin açılışı 1982-ci ilin yanvar ayında baş tutmuşdur. Kompleks Şuşa şəhərinin görkəmli yeri olan Cıdır düzünə yaxın bir ərazidə dahi şairin məzarı üstündə inşa edilmişdir.  
Kompleksin inşası 4 ilə yaxın davam etmiş və DQMV -nın erməni rəhbərliyinin maneələrinə baxmayaraq yanvar ayının 14-də açılış mərasimi keçirilmişdir. Mərasimdə  Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi, Sov.İKP MK-nın Siyasi bürosuna üzvlüyə namizəd Heydər Əliyev, Azərbaycanın  tanınmış ədəbiyyat və mədəniyyət xadimləri iştirak etmişdilər. Tədbirdə Heydər Əliyev geniş nitqlə çıxış etmiş bu mərasimin böyük əhəmiyyətindən danışmışdır
Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Şuşa şəhərinin işğal edilməsi nəticəsində kompleksin binası və burada sərgilənən onlarsa eksponat  məhv edilmiş və aparılması mümkün olanları isə daşınmışdır.



large_İşğaldan sonra (2).jpeg

medium_İşğaldan sonra (2).jpeg

small_İşğaldan sonra (2).jpeg

thumbnail_İşğaldan sonra (2).jpeg

İşğaldan sonra (2).jpeg

M.P.Vaqifin türbəsi

large_IMG_0383-min.JPG

medium_IMG_0383-min.JPG

small_IMG_0383-min.JPG

thumbnail_IMG_0383-min.JPG

IMG_0383-min.JPG

Zülfüqar Hacıbəyovun evi

large_IMG_9560-min.JPG

medium_IMG_9560-min.JPG

small_IMG_9560-min.JPG

thumbnail_IMG_9560-min.JPG

IMG_9560-min.JPG

Şirin su hamamı

Zəngilan rayonunun Məmmədbəyi kəndində daşdan tikilmiş türbə qüllə tipli olub ikiqatlıdır.
Yeraltında olan sərdabə hissəsi planda kvadrata yaxın (2,95 x 3,30 m), üst kamerası isə
səkkizbucaqlıdır. Sərdabə 1,90 metr hündürlükdə tağtavanla örtülmüşdür. Onun giriş qapısı
qərb tərəfdəndir. Sərdabənin divar hörgüsü və döşəməsi yaxşı yonulub cilalanmış daşdandır.
Türbənin giriş portalı üstündə nəsx xətti ilə yazılmış bir kitabə vardır. Kitabənin məzmunu
belədir: “ Mən bu tikintinin sahibi (türbədə basdırılan şəxs) ulu Allahın yardımına möhtac olan
aciz qul Yəhya ibn Məhəmməd əl-Xacəyəm. 704-cu ilin ramazan ayında (23.III—27.IV.1305-ci il
miladi) Əli Məcdəddinin əli ilə tikilmişdir” . Yazının başlanğıcında və haşiyəsində quran yazıları
verilmişdir. Araşdırıcıların fikrincə Xacə Yəhya Məhəmməd oğlu dövrünün böyük alimlərindən
olub Elxanilər zamanı Marağa rəsədxanasında calışırmış. Onun atası Xacə Məhəmməd isə
dövlət qulluğunda vəzifə sahibi imiş. Məmmədbəyli kəndinin adı da görünür Xacə Məhəmməd
adından yaranmışdır.
Kənd kənarında təpə üzərində ucalan Xacə Yəhya türbəsinin səkkizüzlü prizmatik
korpusu içəridə sferokonik, bayırda isə piramidal günbəzlə örtulüdür. Onun ağ daşdan tikilmiş
kütləsində tünd rəngli daşdan işlənmiş karnizi kəskin secilir. Korpusun şimal-qərb üzundə olan
düzbucağlı qapı gözü yer səthindən xeyli hündürdədir (1,8 metr). Qapı gözü də tund rəngli
çərcivə icərisinə alınmış, ağ daş üzlüklü baştağın yanları və üstü sadə quruluşlu stalaktit sırası
ilə haşiyələnmişdir. Üst kamera divarının qalınlığı 90 sm-ə yaxın olub daxildən və xaricdən
yaxşı yonulub cilalanmış daş lövhələrlə üzlənmişdir. Korpusun bayır uzləri batıq olub çiyinli
düzbucaq tağca şəklindədir. Türbənin sadə həll edilmiş üzləri arasında baştağ olan üz nisbətən
plastik işlənməsi ilə seçilir. Memar Əli Məcdəddin oğlu qülləvari türbə tipinin özunəməxsus
örnəklərindən birini yarada bilmişdir.

large_DSC_0172 (2) (2).JPG

medium_DSC_0172 (2) (2).JPG

small_DSC_0172 (2) (2).JPG

thumbnail_DSC_0172 (2) (2).JPG

DSC_0172 (2) (2).JPG

Səkkizguşəli Xacə Yəhya turbəsi

large_aga_karvansaray.jpg

medium_aga_karvansaray.jpg

small_aga_karvansaray.jpg

thumbnail_aga_karvansaray.jpg

aga_karvansaray.jpg

Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun karvansarayı və ya Məscidli karvansaray — Şuşa şəhərinin M.F.Axundov küçəsi, 31 ünvanında yerləşən karvansaray. Karvansaray Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən ölkə əhəmiyyətli tarix-mədəniyyət abidəsi kimi qeydiyyata alınmışdır.

Karvansaray XIX əsrin 80-ci illərində məşhur şuşalı tacir Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun vəsaiti hesabına inşa edilmişdir. Sıdırım qayanın kənarında yerləşən karvansarayın əsas fasadı Şuşanın mərkəzi ticarət küçəsi olan Rasta bazar küçəsinə açılır. Binanın ikinci mərtəbəsində tacirlər üçün nəzərdə tutulmuş 25 otaq, birinci mərtəbəsində ticarət kontorları və 30-a yaxın mağaza yerləşirdi. SSRİ dövründə karvansaray Kolxoz bazarı kimi istifadə edilmişdir.

Ana Səhifə

Məramımız

Rayonlar

Əhəmiyyət dərəcəsi və Növ üzrə

Multimedia