large_rfuzuli.png

medium_rfuzuli.png

small_rfuzuli.png

thumbnail_rfuzuli.png

rfuzuli.png

small_İşğaldan əvvəl (1).jpg

thumbnail_İşğaldan əvvəl (1).jpg

İşğaldan əvvəl (1).jpg

Füzuli şəhərindəki Hacı Ələkbər məscidi memar Kərbalayı Səfixanın ilkin işlərindəndir. Məscidin giriş qapısı üzərindəki daş kitabədə “Memar Kərbalayı Səfixan Qarabağinin işidir” – sözləri yazılmışdır. Kitabədə məscidin tikilmə tarixi də – hicri tarixi ilə 1307-ci il göstərilir. Bu tarixi miladi təqviminə çevirəndə 1889-1890-cı illərə uyğun gəlir. Bu dini ocaq Hacı Ələkbər məscidi adlandırılmışdır. Hacı Ələkbər xeyriyyəçi olub. O, bu məscidin inşası üçün vəsait ayırıb və Şuşadan ustalar dəvət edib. Xeyirxah işlərinə hörmət və ehtiram əlaməti olaraq yerli camaat Hacı Ələkbər bəyi öz tikdirdiyi məscidin ibadət zalının sol pəncərələrindən birincisinin qənşərində dəfn etmişdir.
1993-cü ilin avqustunda Füzuli şəhərinin Ermənistan tərəfindən işğalı zamanı Hacı Ələkbər məscidi yararsız hala düşmüşdü. 17 oktyabr 2020-ci ildə Füzuli şəhəri işğaldan azad edilmişdir.

large_İşğaldan sonra.JPG

medium_İşğaldan sonra.JPG

small_İşğaldan sonra.JPG

thumbnail_İşğaldan sonra.JPG

İşğaldan sonra.JPG

Hacı Ələkbər məscidi

small_İşğaldan əvvəl (2).jpg

thumbnail_İşğaldan əvvəl (2).jpg

İşğaldan əvvəl (2).jpg

Hacı Qiyasəddin məscidi - Qarabağın zaman etibarı ilə qədim məscidlərindən biri də Füzuli rayonunun Qarğabazar kəndində yerləşir. El arasında Şah Abbas məscidi kimi tanınan bu məscid elmi ədəbiyyatlarda Hacı Qiyasəddin məscidi kimi öz əksini tapmışdır. Çünki məscidin qapı çatı üzərindəki kitabədə aydınca yazılıb: “Bu məscidi Böyük Allahın mərhəmətli bəndəsi Hacı Qiyasəddin tikdirirb h. t. 1095”. Bu da miladi tarixi ilə 1683-84-cü ilə uyğundur. Hacı Qiyasəddin məscidi eyvansızdır. Tamamilə yerli daş materialları ilə bir zaldan ibarət tikilmişdir. Dam örtüyü tağtavan şəkilindədir. Giriş qapısı nəzərə alınmasa burada ağac materialından istifadə olunmamışdır. Məscid kəndin mərkəzindəki sal qayalı təpənin üstündə inşa edilmişdir.

large_İşğaldan sonra (1).JPG

medium_İşğaldan sonra (1).JPG

small_İşğaldan sonra (1).JPG

thumbnail_İşğaldan sonra (1).JPG

İşğaldan sonra (1).JPG

Hacı Qiyasəddin məscidi

large_karvansaray-sonra (1).jpg

medium_karvansaray-sonra (1).jpg

small_karvansaray-sonra (1).jpg

thumbnail_karvansaray-sonra (1).jpg

karvansaray-sonra (1).jpg

thumbnail_Qarğabazar_karvansarası (1).jpg

Qarğabazar_karvansarası (1).jpg

Karvansara 1681-ci ildə Füzuli rayonundakı Qarğabazar kəndinin mərkəzində, çox da hündür olmayan bir təpənin döşündə inşa olunmuşdur. Karvansara tikilisinin eni 23,7 metr, uzunluğu isə 34,7 metrdir. Qarğabazar kəndində tikildiyi üçün o, Qarğabazar karvansarası adı ilə tanınır. Bu tarixi abidəyə bəzən Şah Abbas karvansarası da deyirlər. Onun memarı məlum deyil.
Memarlıq üslubuna görə Qarğabazar karvansarası Alban dövrü memarlıq ənənələrinin oxşarıdır. Girişin sağ və sol tərəflərində gözətçi otaqları qarşısında iki böyük sal daş vardır. Görünür, gözətçilər həmin daşların üstündə dayanıb, karvansaraya daxil olan karvanların yüklərinə baxırmışlar. Karvansara ölkənin daşınmaz tarixi abidələrindən hesab edilir.
Qarğabazar kəndinin işğalından sonra ermənilər bu tarixi-memarlıq abidəsini mal tövləsinə çevirmişdilər. 20 oktyabr 2020-ci ildə Qarğabazar kəndi işğaldan azad edilmişdir.



large_IMG_9012 Füzuli rayon Qarğabazar kəndində karvansaray.JPG

medium_IMG_9012 Füzuli rayon Qarğabazar kəndində karvansaray.JPG

small_IMG_9012 Füzuli rayon Qarğabazar kəndində karvansaray.JPG

thumbnail_IMG_9012 Füzuli rayon Qarğabazar kəndində karvansaray.JPG

IMG_9012 Füzuli rayon Qarğabazar kəndində karvansaray.JPG

Karvansaray 

thumbnail_işğaldan əvvəl (1).JPG

işğaldan əvvəl (1).JPG

large_işğaldan sonra.JPG

medium_işğaldan sonra.JPG

small_işğaldan sonra.JPG

thumbnail_işğaldan sonra.JPG

işğaldan sonra.JPG

Məhəmməd Füzulinin heykəli

small_işğaldan əvvəl (2).jpg

thumbnail_işğaldan əvvəl (2).jpg

işğaldan əvvəl (2).jpg

Füzuli rayonunun Aşağı Veysəlli kəndində təpə üzərində ucalan qülləvari türbə xalq arasında Mir Əli türbəsi adı ilə tanınır. Türbənin iç quruluşu ikiqatlı olub yeraltı sərdabə və yerüstü kameradan ibarətdir.
Üzərində kitabə və ornament olmasa da inşaat texnikası və həcm-məkan quruluşuna görə, onun Elxanilər dövründə - XIII əsrin sonu XIV əsrin əvvəllərində tikildiyi ehtimal olunur.
20 oktyabr 2020-ci ildə Aşağı Veysəlli kəndi işğaldan azad edilmişdir.

medium_işğaldan sonra (1).jpg

small_işğaldan sonra (1).jpg

thumbnail_işğaldan sonra (1).jpg

işğaldan sonra (1).jpg

Mirəli türbəsi

Füzuli

thumbnail_rcebrayil.png

rcebrayil.png

Cəbrayıl

large_WhatsApp Image 2021-02-04 at 15.22.31 (1).jpg

medium_WhatsApp Image 2021-02-04 at 15.22.31 (1).jpg

small_WhatsApp Image 2021-02-04 at 15.22.31 (1).jpg

thumbnail_WhatsApp Image 2021-02-04 at 15.22.31 (1).jpg

WhatsApp Image 2021-02-04 at 15.22.31 (1).jpg

Yerli Əhəmiyyətli

Köhnə qəbiristanlıq (Karxulu kəndi)

Qəbiristanlıq

large_Böyük qayıdışdan sonra.png

medium_Böyük qayıdışdan sonra.png

small_Böyük qayıdışdan sonra.png

thumbnail_Böyük qayıdışdan sonra.png

Böyük qayıdışdan sonra.png

medium_İşğaldan əvvəl.jpeg

small_İşğaldan əvvəl.jpeg

thumbnail_İşğaldan əvvəl.jpeg

İşğaldan əvvəl.jpeg

 X.Natəvanın evi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi (inventar № 342, tarixi- XVIII əsr)  dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Xurşidbanu Natəvanın evi Şuşanın ilkin inşa edilmiş mülklərindən biridir. Sifarişçisi Xan qızı olan sarayın tikilmə tarixi və kim tərəfindən inşa olunduğu haqqında dəqiq məlumat yoxdur. XIX əsrə aid olunur. Saray böyük bir ərazini əhatə edən həyətdən ibarətdir. Bu həyətdə Natəvanın özünün evi, ata mülkü Mehdiqulu xanın imarəti, böyük buzxana, boyuk düzbucaqlı formada hovuz və muxtəlif xidməti tikililər olmuşdur.
Xurşidbanu ailənin yeganə övladı, həm də Qarabağ xanlığının sоnuncu vərəsəsi оlduğu ücün оnu sarayda “Durru yeкta” (Təк inci), el arasında isə “Xan qızı” cağırırdılar. Zəmanəsinin görkəmli şəxsiyyətlərindən olub, təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Zaqafqaziyada xeyirxahlığı və mesenatlığı ilə tanınmışdı. O, kasıblara əl tutmuş, Şuşaya su cəkdirmişdi. Cəkdirdiyi bulaq “Xan qızı bulağı”adı ilə məşhur idi. 
Xurşidbanu Natəvan 1897-ci il oktyabrın 1-də vəfat etmişdir və məzarı Ağdamın “İmarət” qəbiristanlığındadır. Təssüflə qeyd etmək yerinə düşər ki, “Xan qızı”nın məzarı da məhv edilərək erməni vandalizminin qurbanına çevrilmişdir.
Sovet donəmində Bülbülün təşəbbüsü ilə Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarlığının 10 oktyabr 1932-ci il tarixli Qərarına əsasən rəsmi olaraq Şuşa Musiqi Məktəbi yaradılmışdır (bu həm də Azərbaycanda yaradılan ilk uşaq musiqi məktəbi idi). Məktəb Xan qızı Natəvanın evi olmuş binada fəaliyyətə başlamışdır. Ata mülkünün binasında isə uşaq sanatoriyası yerləşdirilmişdir. 1987-ci ildə musiqi məktəbi digər binaya köcürülərək binada bərpa işləri aparıldıqdan sonra Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin filialı olan Xurşidbanu Natəvanın evi ev-muzeyi kimi fəaliyyətə başlamışdır. 
8 may 1992-ci ildə Şuşa şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunduqdan sonra saray kompleksi də dağıntıya məruz qalmışdır.
Bu abidə iki evdən ibarətdir ki, hazırda hər iki evin yalnız divarlarının bir hissəsi qalmışdır. İşğaldan sonra ermənilər tərəfindən dam örtüyü tamamilə, eləcə də divarlarının bir hissəsi uçurulmuş, tikililərin hər ikisinin ilkin görkəminə ciddi xələl dəymişdir.

large_rsusa.png

medium_rsusa.png

small_rsusa.png

thumbnail_rsusa.png

rsusa.png

Şuşa

large_İşğaldan sonra.jpeg

medium_İşğaldan sonra.jpeg

small_İşğaldan sonra.jpeg

thumbnail_İşğaldan sonra.jpeg

İşğaldan sonra.jpeg

Dünya Əhəmiyyətli

X.Natəvanın evi

Yaşayış evi

medium_rqubadli.png

small_rqubadli.png

thumbnail_rqubadli.png

rqubadli.png

Qubadlı

large_WhatsApp Image 2020-12-07 at 15.57.07 (1).jpg

medium_WhatsApp Image 2020-12-07 at 15.57.07 (1).jpg

small_WhatsApp Image 2020-12-07 at 15.57.07 (1).jpg

thumbnail_WhatsApp Image 2020-12-07 at 15.57.07 (1).jpg

WhatsApp Image 2020-12-07 at 15.57.07 (1).jpg

Məscid (Dəmirçilər kəndi)

Məscid

large_aga_karvansaray.jpg

medium_aga_karvansaray.jpg

small_aga_karvansaray.jpg

thumbnail_aga_karvansaray.jpg

aga_karvansaray.jpg

Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun karvansarayı və ya Məscidli karvansaray — Şuşa şəhərinin M.F.Axundov küçəsi, 31 ünvanında yerləşən karvansaray. Karvansaray Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən ölkə əhəmiyyətli tarix-mədəniyyət abidəsi kimi qeydiyyata alınmışdır.

Karvansaray XIX əsrin 80-ci illərində məşhur şuşalı tacir Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun vəsaiti hesabına inşa edilmişdir. Sıdırım qayanın kənarında yerləşən karvansarayın əsas fasadı Şuşanın mərkəzi ticarət küçəsi olan Rasta bazar küçəsinə açılır. Binanın ikinci mərtəbəsində tacirlər üçün nəzərdə tutulmuş 25 otaq, birinci mərtəbəsində ticarət kontorları və 30-a yaxın mağaza yerləşirdi. SSRİ dövründə karvansaray Kolxoz bazarı kimi istifadə edilmişdir.

large_DSC_2093.JPG

medium_DSC_2093.JPG

small_DSC_2093.JPG

thumbnail_DSC_2093.JPG

DSC_2093.JPG

Ölkə Əhəmiyyətli

Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun karvansarayı

large_IMG_9920-min.JPG

medium_IMG_9920-min.JPG

small_IMG_9920-min.JPG

thumbnail_IMG_9920-min.JPG

IMG_9920-min.JPG

İbrahim xanın qəsri

Qəsr

small_Böyük qayıdışdan sonra.jpg

thumbnail_Böyük qayıdışdan sonra.jpg

Böyük qayıdışdan sonra.jpg

medium_İşğaldan əvvəl (2).jpeg

small_İşğaldan əvvəl (2).jpeg

thumbnail_İşğaldan əvvəl (2).jpeg

İşğaldan əvvəl (2).jpeg

large_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

medium_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

small_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

thumbnail_photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

photo_2021-05-02_11-09-14.jpg

M.P.Vaqifin türbəsi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli 132 nömrəli Qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi (inventar № 367, tarixi- XX əsr)  dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Molla Pənah Vaqifin muzey məqbərə kompleksinin inşasına  memar A.V.Salamzadə və E.İ Kanukovun  layihəsi əsasında 1977-ci ildə başlanılmışdır. Kompleksin açılışı 1982-ci ilin yanvar ayında baş tutmuşdur. Kompleks Şuşa şəhərinin görkəmli yeri olan Cıdır düzünə yaxın bir ərazidə dahi şairin məzarı üstündə inşa edilmişdir.  
Kompleksin inşası 4 ilə yaxın davam etmiş və DQMV -nın erməni rəhbərliyinin maneələrinə baxmayaraq yanvar ayının 14-də açılış mərasimi keçirilmişdir. Mərasimdə  Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi, Sov.İKP MK-nın Siyasi bürosuna üzvlüyə namizəd Heydər Əliyev, Azərbaycanın  tanınmış ədəbiyyat və mədəniyyət xadimləri iştirak etmişdilər. Tədbirdə Heydər Əliyev geniş nitqlə çıxış etmiş bu mərasimin böyük əhəmiyyətindən danışmışdır
Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Şuşa şəhərinin işğal edilməsi nəticəsində kompleksin binası və burada sərgilənən onlarsa eksponat  məhv edilmiş və aparılması mümkün olanları isə daşınmışdır.



large_İşğaldan sonra (2).jpeg

medium_İşğaldan sonra (2).jpeg

small_İşğaldan sonra (2).jpeg

thumbnail_İşğaldan sonra (2).jpeg

İşğaldan sonra (2).jpeg

M.P.Vaqifin türbəsi

Türbə

small_aghdam-p5-01.jpg

thumbnail_aghdam-p5-01.jpg

aghdam-p5-01.jpg

Ağdam rayonunun Xaçın Türbətli kəndində Elxanilər dövrünə aid xatirə memarlığının dəyərli bir abidəsi qalmışdır. Xalq arasında «Sarı Musa türbəsi » adlanan bu abidənin interyerində, giriş qapısının üstündəki kitabəsində bildirilir: “Ulu Allahın rəhminə möhtac, mərhum Qutlu Xacə Musa oğlunun bu imarəti ustad Şahbənzərin əməlidir”. Bu daş kitabəyə görə türbənin inşası 15 iyul 1314-cü ildə tamamlanmışdır. Görünür, Azərbaycanın o dövrdəki Xaçın vilayətinin nüfuzlu şəxsi olmuş Qutlu Xacə Musa oğlunun məzarı üstündə ucaldılmış türbə ziyarət kimi məşhurlaşmış, həmin ərazidə mövcud olan kənd Xaçın Türbətli adlandırılmışdır. Qutlu Xacə Musa oğlu türbəsi Azərbaycanın qülləvari türbələri üçün səciyyəvi olan dinamik həcm kompozisiyasına malikdir. Ancaq bu abidənin istər inşaat texnikasında, istərsə də detallarının bədii-plastik həllində Aran memarlığının, özəlliklə də Qarabağ memarlığının fərqli xüsusiyyətləri əks olunmuşdur. Qutlu Xacə Musa oğlu türbəsinin alt sərdabə və üst kameradan ibarət ikiqatlı quruluşu var.
1993-cü ildə Ağdamın işğalından sonra ermənilər türbədəki divar rəsmlərini və divar daşları üzərindəki yazıları pozub yerinə kiçik xaç şəkilləri və erməni yazıları həkk ediblər.
20 noyabr 2020-ci ildə Ağdam rayonunun işğaldan azad edilməsi nəticəsində Qutlu Musa türbəsi də işğaldan qurtulmuşdur.

large_Agdam.png

medium_Agdam.png

small_Agdam.png

thumbnail_Agdam.png

Agdam.png

Ağdam

large_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

medium_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

small_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

thumbnail_6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

6b2f5ab9-672f-470f-9f47-e50f8e66a7a3 (1).jpg

Qutlu Xacə Musa oğlu türbəsi

Cümə məscidi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli
132 nömrəli Qərarı ilə ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi (inventar № 202, tarixi- 1868-ci il)
dövlət qeydiyyatına alınmışdır.
Bölgə mühüm ticarət mərkəzinə çevrildiyi zaman Ağdam şəhərində Qarabağın XIX əsr
dini memarlığının monumental örnəklərindən biri inşa edilmişdir. Ağdamın cümə məscidi olan bu
abidəni 1868-1870-ci illərdə bu dövr Qarabağ memarlığının aparıcı sənətkarı memar Kərbəlayi
Səfi Xan Qarabaği ucaltmışdır.
Ağdam cümə məscidinin ibadət salonunun planının əsasını ortasında dörd sütun olan
ənənəvi kvadrat forma təşkil edir. Kvadratın şərq və qərb tərəflərinin hər birində qurulmuş üç
dərin taxça sırası salonun sahəsini genişləndirərək ona düzbucaqlı forma vermişdir. İbadət
salonunun cənub divarının ortasında uca mehrab tağçası quraşdırılmışdır.
Yan tağçaların üstü interyerə yönələn eyvan şəklində olub qadınların ibadəti üçün
nəzərdə tutulmuşdur. İbadət salonu yan eyvanların ortalarında və mehrab tağçasının yanlarında
olan pəncərələrdən işıqlanır. İbadət salonunun interyer tərtibatı çox ciddi olub kamil tektonik
quruluşun bədii effekti ilə diqqəti cəlb edir. Sadə bəzəkli mehrab tağçasının üzərindəki kitabədə
dekor ustasının adı (mərhum Kərbəlayi Nəqqaş Təbrizinin oğlu ustad Məhəmməd
NəqqaşTəbrizi) və təmir tarixi (hicri 1331, miladi 1913-cu il) yazılmışdır.
Məscid Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edildikdən bir müddət sonra
yandırılmış, daxili və xarici divarları üzərində müxtəlif ifadələr və sözlər yazılmışdır. Bir müddət
məscidin ibadət zalında və yardımçı otaqlarında mal-qara və donuz saxlanılmışdır.
Dini ibadət məkanına qarşı həyata keçirilmiş bu vandal münasibət Ermənistan
Respublikasının bəşəri dəyərlərə hörmətsiz yanaşdığını bir daha göstərir.

thumbnail_1606303702645 (1).jpg

1606303702645 (1).jpg

Ağdam cümə məscidi

large_IMG_20201203_134207 (1).jpg

medium_IMG_20201203_134207 (1).jpg

small_IMG_20201203_134207 (1).jpg

thumbnail_IMG_20201203_134207 (1).jpg

IMG_20201203_134207 (1).jpg

Məbəd

small_İmarət_qəbiristanlığı_Ağdam (1).jpg

thumbnail_İmarət_qəbiristanlığı_Ağdam (1).jpg

İmarət_qəbiristanlığı_Ağdam (1).jpg

large_IMG_20201130_142010 (1).jpg

medium_IMG_20201130_142010 (1).jpg

small_IMG_20201130_142010 (1).jpg

thumbnail_IMG_20201130_142010 (1).jpg

IMG_20201130_142010 (1).jpg

Pənah xanın türbəsi

thumbnail_1606798182014 (1).jpg

1606798182014 (1).jpg

Üzərliktəpə yaşayış yeri

Yaşayış yeri

large_IMG_0383-min.JPG

medium_IMG_0383-min.JPG

small_IMG_0383-min.JPG

thumbnail_IMG_0383-min.JPG

IMG_0383-min.JPG

Üzeyir Hacıbəyovun ev muzeyi

Muzey

large_WhatsApp Image 2020-12-03 at 12.57.32 (1).jpg

medium_WhatsApp Image 2020-12-03 at 12.57.32 (1).jpg

small_WhatsApp Image 2020-12-03 at 12.57.32 (1).jpg

thumbnail_WhatsApp Image 2020-12-03 at 12.57.32 (1).jpg

WhatsApp Image 2020-12-03 at 12.57.32 (1).jpg

Məscid (Yusifbəyli kəndi)

Zülfüqar Hacıbəyovun evi

small_shusha-p10-01.jpg

thumbnail_shusha-p10-01.jpg

shusha-p10-01.jpg


1881-ci il sentyabrın 20-də Şuşada ilk orta məktəbin- 6 sinifli Realnı məktəbin əsası qoyulmuşdur. Hazırlıq və üç əsas sinifdən ibarət təşkil edilən bu məktəbə ilk dəfə 159 şagird qəbul edilmişdi.
Şuşa Realnı məktəbi dövrünün nümunəvi maarif ocağı sayılırdı. Bu məktəbdə dinin qoyduğu qadağalara baxmayaraq, başqa xalqların dillərini öyrənir, digər xalqların ədəbiyyatının tədrisinə xüsusi diqqət yetirilirdi.
Məşhur Azərbaycan yazıçıları Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev və Yusif Vəzir Çəmənzəminli bu məktəbin məzunu olmuşlar.
1992-ci ilin may ayında Şuşa şəhəri işğal edildikdən sonra erməni vandalları Realnı məktəbini yandıraraq xarabazara çevirmişlər.
Azərbaycan ordusu 2020-ci il noyabrın 8-də Şuşa şəhərini işğaldan azad etmişdir.

Şuşa Realnı məktəbi

Ana Səhifə

Məramımız

Rayonlar

Əhəmiyyət dərəcəsi və Növ üzrə

Multimedia